حالا مُد شده است که فرد، زود هنگام از غذا خوردن دست می‌کشد و وقتی از او می‌خواهند سیر بخورد، می‌گوید: «رژیم دارم»! چه بسا در میانِ مهمانان شما نیز چنین کسانی بوده باشند. امروزه اغلب کسانی که از «رژیم غذایی» (Alimentary regime) خاصی پیروی می‌کنند، از سرِ ناچاری است و بعد از مدّت‌ها پرخوری و بیمار شدن به آن روی آورده‌اند.  پیامبر خدا ﷺ چهارده قرن پیش در عین تندرستی، رژیم را رعایت کرده‌اند و خواسته‌اند قبل از درمان، پیشگیری بکنیم.

رژیم غذایی، مطابق برنامه غذا خوردن است. اولاً باید غذایی که می‌خوریم، حلال باشد و ثانیاً آن غذای حلال را هنگام نیاز و به اندازه بخوریم.

گام اول این است که: از مصرف بی‌رویه‌ی چربی و غذاهای پرچرب – که امروزه در قالب «غذای آماده» عرضه می‌گردد – برحذر باشیم. حتی غذای مورد نیاز بدن نیز باید در حدّاقل آن مصرف گردد. به این ترتیب هم مواد غذایی زائد در بدن، انبار نمی‌شود و هم به بیماری‌های مختلف – مثل دیابت و آنژین صدری و .. – مبتلا نخواهیم گشت.

گام دوم ورزش و فعالیت صحیح است. نام و نوع ورزشی که می‌کنیم، مهم نیست مهم این است که از ورزش و فعالیت بدنی غافل نباشیم. ما برای سالم ماندن به ورزش و فعالیت صحیح بدنی نیاز داریم. ورزش و فعالیت بدنی موجب می‌گردد چربی در بدن گِرد هم نیاید و تبدیل به انرژی شود. فعالیت عضلات، از انرژی تأمین می‌شود.

«جهجاه غِفاری» می‌گوید: با جمعی از افراد قبیله به محضر پیامبر خدا ﷺ رفتیم تا مسلمان شویم. نماز مغرب را می‌خواندند. پیامبر خدا ﷺ بعد از سلام دادن نماز، فرمود: «هر کدام از شما یکی از مهمانان را با خود ببرد». تنها من ماندم و پیامبر خدا ﷺ. من بلند قد و تنومند بودم و کسی، سراغم نیامد. آن شب، . پیامبر خدا ﷺ مرا به منزل خودشان بردند. شیر یک بز را برایم دوشیدند و آن را سرکشیدم. آن شب تمام شیری را که از هفت بز دوشیده بودند، به تنهایی خوردم و علاوه بر آن یک خوراکی دیگر آوردند و خوردم! «اُمّ ایمن» گفت: «خدایا! کسی که امشب پیامبر خدا ﷺ را گرسنه گردانید، گرسنه بگردان». پیامبر خدا ﷺ فرمودند: «او روزی خودش را خورد و روزی ما نزد پروردگار است». فردای آن شب مهمانان گِرد هم آمدند و از خوراکِ شبِ قبلشان می‌گفتند. جهجاه گفت: من علاوه بر شیر هفت بز، غذای دیگری هم خورده‌ام. آن روز هم پس از نماز مغرب، باز هم از اصحاب خواست مهمانان را با خود به خانه‌شان ببرند. مجدداً پیامبر خدا ﷺ ناگزیر شد مرا به منزلِ خودشان ببرند. این بار او با شیر یک بز سیر شد. «اُمّ ایمن» پرسید: ای پیامبر خدا! مگر همان مهمانِ دیشب نبود؟ فرمودند: «او امشب با معده‌ی مؤمنانه غذا خورد اما دیشب با معده‌ی کافری؛ کافر به ظرفیتِ هفت معده، غذا می‌خورد و مؤمن، به یک معده اکتفا می‌نماید».[1]

این ماجرا از صحابی دیگری هم روایت شده است که آن را صحیح دانسته‌اند. «سُنَن تِرمِذی» نیز همین ماجرا و حدیث را عیناً از «ابوهُرَیره» بازگو می‌نماید اما نام مهمان را ذکر نمی‌کند. از روایت فوق استنباط می‌گردد که  «جهجاه غِفاری» در شبِ اولی که به منزل پیامبر خدا ﷺ رفته، ایمان نداشته است و فردای آن شب، ایمان آورده است. «ابن‌کثیر» هم به صراحت می‌گوید: «شیر هفت بز را قبل از مسلمان شدن نوشید اما بعد از مسلمان شدن، شیر یک بز را هم کامل ننوشید».[2] چند صحابی دیگر هم ماجرا را شنیده‌اند. از جمله «نافع» می‌گوید: «ابن‌عُمر» تا وقتی یک فقیر نمی‌یافت که با او غذا بخورد، غذایش را  نمی‌خورد. یک بار شخصی را نزد او بردم که با او غذا بخورد، گفت: نافع! دیگر این شخص را نزد من میاور؛ چون از پیامبر خدا ﷺ شنیدم که می‌فرمود: «المؤمنُ یأکل مِن معیً واحد و الکافرُ یأکل مِن سبعةَ أمعاءٍ[3]: مؤمن، به یک معده اکتفا می‌نماید اما کافر به ظرفیتِ هفت معده، غذا می‌خورد».

مردم امروز پس از آن که به علت پرخوری و چاقی دچار انواع بیماری می‌شوند و به عواقب و عوارض ناگوار فراوان چاقی پی می‌برند، رژیم غذایی می‌گیرند. آنها رژیم غذایی جدید را چند ماه ادامه می دهند و ورزش می‌کنند اما بعداً آن رژیم غذایی را کنار می‌گذارند و دوباره به پرخوری می‌پردازند و حتی خوراک آن چند ماه را هم جبران می‌نمایند! دلیلش این است که آنها رژیم غذایی خود را از سرِ ناچاری برگزیده‌اند. عدّه‌ای به خاطر مانکن شدن، خودشان را لاغر می‌کنند! چنان که ملاحظه می‌کنید ستارگان سینما و ورزش، چاق نیستند و عدّه‌ای به تقلید از آنها، رژیم می‌گیرند نه این که دلشان به حالِ خودشان سوخته باشد!

یک تحقیق بریتانیایی نشان می‌دهد که هنرمندان و شخصیت‌های مشهور بریتانیا در هفته، دو روز غذا نمی‌خورند و در حدّ تأمین 500 کالری انرژی، غذا می‌خورند. آنها آن دو روز را پشتِ سرِ هم اِمساک نمی‌کنند تا تناسب اندامشان از دست نرود. ولی نیک می‌دانید که ما مسلمانان از چهارده قرن پیش این برنامه‌ی غذایی را داریم و پیامبر خدا ﷺ  به ما توصیه نموده‌اند روزهای دوشنبه و پنج‌شنبه‌ی هر هفته را روزه بگیریم. راستی ما که چنین توصیه‌ی حکیمانه‌ای را از آن حضرت داریم، چرا باید سراغِ رژیم گرفتن برویم و هر بار یک نوع رژیم غذایی را تجربه بکنیم؟ ما اگر توصیه‌ی پیامبر بزرگوارمان را رعایت کنیم، علاوه بر سالم ماندن، از ثوابِ اُخروی نیز بهره‌مند خواهیم شد.

در برنامه‌ی غذایی پیامبر خدا ﷺ نوع خوراکی‌ها و زمان و میزان مصرفشان تعیین شده است. برای مثال آن حضرت به ما یاد داده‌اند که هر روز صبح هفت عدد خرما بخوریم: «مَن تصبح بسبع تمرات عَجوة لم‌یضرّه ذلک الیوم سَمّ و لا سِحر[4]: هر کس روز خود را با هفت عدد خرمای عجوه[5] آغاز کند، هیچ سَمّ و سِحری در آن روز به او زیان نمی‌رساند». هم چنین توصیه فرموده‌اند خوراک را یکی‌یکی بخوریم.[6] پیامبر خدا ﷺ از ما خواسته‌اند در هر هفته، دو روز [دوشنبه و پنجشنبه] را روزه بگیریم و روزهای 13 و 14 و 15 ماه [قمری] نیز روزه باشیم. با این ترتیب علاوه بر آن که یک برنامه‌ی غذایی رعایت می‌شود، ایّامِ روزه نیز پشتِ سرِ هم نخواهند بود.

در پایان یادآور می‌شوم رژیمی که مردم امروز از سرِ ناچاری و به عنوان درمان در پیش می‌گیرند، پیامبر خدا ﷺ چهارده قرن قبل در عینِ تندرستی رعایت کرده‌اند و اصحابِ خود را به رعایتِ آن توصیه نموده‌اند.