يەكێك لە هۆكارەكانى تەندروستيى پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) بريتى بوو لە گرنگيدانێكى تايبەت بە رۆژووگرتن، ئەو حاڵەتى خۆگرتنەوە لە خواردن و خواردنەوەو بەديهێنانى ئاراميە دەروونيەى لەمڕۆدا پسپۆڕانى پزيشكيى دەستى بۆ دەبەن و هەوڵ دەدەن كۆمەڵگەى بۆ ئاڕاستە بكەن، نموونەيەكى جوانتر و پڕاوپڕ سوودبەخشى لەناو سوننەتى پێغەمبەرى خوا و شەريعەتى ئيسلامدا هەيە كە ئەويش بريتيە لە رۆژووگرتن، بە چەشنێك بەشێك لە رۆژووگرتنەكان كراون بە واجبێكى شەرعيى بەسەر هەر موسڵمانێكەوە كە مەرجەكانى توانستى رۆژووگرتنى هەبێت، توانستێك كە سوود ببەخشێت بە جەستە نەوەك زيانى پێ بگەيەنێت، بەشێكى تر لە رۆژووگرتنەكانيش وەك سوننەتێك دانراون كە پاداشتى زۆريان هەيە و ئادەميزاد بەهۆيەوە وێڕاى سوودە جەستەيى و دنياييەكەى، نزيك دەبێتەوە لە پەروەردگارى و رەزامەندى خوا بەدەست دێنێت و لە درۆزەخ دووردەكەوێتەوەو هەنگاو رووەو بەدەستهێنانى بەهەشت هەڵدەنێت.

پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) چ وەك خۆى رۆژووگرتنى زۆر بوو، چ وەك رێنماييش ئوممەتەكەى لەسەر رۆژووگرتن رادەهێنا، بە گشتى پێشەوامان هەوڵيدەدا خۆى و ئوممەتەكەى لەو بوارەدا بگەيەنێتە قۆناغى نيوە بە نيوە، واتە لە ساڵێكدا نيوەى ساڵەكە بەڕۆژوو بيت، بۆ ئەمەش چەند شێوازى جياوازى لە رووى كاتەوە بۆ ئوممەت دادەنا، لەوانەش:

شێوازى رۆژووگرتنى پێغەمبەر داوود كە رۆژێك بەڕۆژوو دەبوو و رۆژێك نا، وەك پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) دەفەرموێت (أَحَبُّ الصِّيَامِ إِلَى اللهِ صِيَامُ دَاوُدَ .. يَصُومُ يَوْمًا وَيُفْطِرُ يَوْمًا)،[1] (خۆشەويستترين جۆرى رۆژوو لاى خواى گەورە، شێوازى رۆژووگرتنى داوودە، رۆژێك بەرۆژوو دەبوو و رۆژێكيش بەڕۆژوو نەدەبوو).

ئەمەشى بە كۆتا سنوورى رۆژووگرتنى ساڵ داناوە، واتە لە ساڵێكدا كۆتا نموونەى جوانى رۆژووگرتن ئەوەيە نيوەى بەڕۆژوو بيت و نيوەشى رۆژوو نەگريت، وەك چۆن كاتێك كەسێك هێندە گوێبيستى فەزڵ و گەورەيى رۆژووگرتن بوو، بڕياريدا كۆى رۆژەكانى تەمەنى بەڕۆژوو بێت، پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) پێشنيارى بۆ كرد چەشنى رۆژووەكەى پێغەمبەر داوود رۆژوو بگرێت، واتە رۆژێك بەڕۆژوو بێت و رۆژێكيش نا، هاوەڵەكە وتى: من ئەتوانم لەوەش باشتر بكەم، پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) لە وەڵامدا پێى فەرموو (لَا أَفْضَلَ مِنْ ذَلِكَ)،[2] (رۆژوو لەوە باشترى نيە).

جۆرێكى ديكەى رۆژووى نيوەى ساڵ ئەو چەشنە بوو كە خودى پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) جێبەجێى ئەكرد، ئەويش دابەشكردنى رۆژووگرتنەكە بوو بەسەر رۆژانێكى تايبەتدا كە پاش ئەوەى سەرجەمى كۆدەكرايەوە، بە نزيكەيى هەمان ژمارەى رۆژووى پێغەمبەر داوودى لێ بەرهەم دەهات، بۆ نموونە:

رۆژووى مانگى رەمەزان بە تەواوەتى.

شەش رۆژى رۆژووى مانگى شەوال (شەشەڵان).

رۆژووى رۆژانى دوو شەممە و پێنج شەممە، وەك لە فەرموودەيەكدا كە ئەبووهوڕەيرە دەيگێڕێتەوە هاتووە پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) دەيفەرموو (تُعْرَضُ الْأَعْمَالُ يَوْمَ الِاثْنَيْنِ وَالْخَمِيسِ ، فَأُحِبُّ أَنْ يُعْرَضَ عَمَلِي وَأَنَا صَائِمٌ)،[3] (رۆژانى دووشەممە و پێنج شەممان كردەوەكان دەخرێنەڕوو، جا منيش حەز دەكەم كاتێك كردەوەكانم دەخرێنەڕوو، بەڕۆژوو بم).

سێ رۆژوو رۆژوو لە مانگێكدا، وەك لە گێڕانەوەيەكدا هاتووە (سألَتْ عَائِشَةَ زَوْجَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : أَكَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَصُومُ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ ؟ قَالَتْ: نَعَمْ ، فَقُلْتُ لَهَا : مِنْ أَيِّ أَيَّامِ الشَّهْرِ كَانَ يَصُومُ؟ قَالَتْ: لَمْ يَكُنْ يُبَالِي مِنْ أَيِّ أَيَّامِ الشَّهْرِ يَصُومُ)[4] پرسيار لە عائيشە (رضى الله عنها) كرا : ئايا پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) لە هەموو مانگێكدا سێ رۆژ بەڕۆژوو دەبوو؟ ئەويش وتى: بەڵێ، وترا: ئەى ئەو رۆژانە كامانە بون؟ وەڵامى دايەوە: گوێى پێ نەدەدا لە چ رۆژێكى مانگەكاندا بەڕۆژوو بێت.

بەپێى گێڕانەوەى تر، خۆشەويستمان زياتر گرنگيى دەدا بە رۆژە سپييەكان، (رۆژانى 13 و 14 و 15 ى مانگ)، وەك لە گێڕانەوەيەكدا هاتووە كە پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) ئامۆژگاريى هاوەڵێكى كرد و پێى فەرموو (إِذَا صُمْتَ ثَلَاثًا مِنَ الشَّهْرِ، فَصُمْ ثَلَاثًا - يَعْنِي - ثَلَاثَ عَشْرَةَ ، وَأَرْبَعَ عَشْرَةَ ، وَخَمْسَ عَشْرَةَ)،[5] (ئەگەر لە مانگێكدا رۆژووت گرت، ئەوە سێ رۆژەكە -واتە 13 و 14 و 15- بە رۆژوو بە).

رۆژووى عاشوورا، وەك لە فەرموودەدا كە ئيبن عەبباس دەيگێڕێتەوە هاتووە پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) رۆژووى عاشووراى دەگرت و فەرمانى دەكرد خەڵكيش تيايدا بەڕۆژوو بن.[6]

رۆژووى مانگى شەعبان، وەك لە گێڕانەوەكەى ئوسامەى كوڕى زەيددا هاتووە كە بە پێغەمبەرى خواى (صلى الله عليه وسلم) وت: هێندەى دەتبينم لە مانگى شەعباندا بەڕۆژوو دەبيت، نابينم لە مانگەكانى تردا هێندە بەڕۆژوو بيت، ئەويش فەرمووى (ذَاكَ شَهْرٌ يَغْفُلُ النَّاسُ عَنْهُ بَيْنَ رَجَبٍ وَرَمَضَانَ ، وَهُوَ شَهْرٌ يُرْفَعُ ِفيهِ الْأَعْمَالُ إِلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ ، فَأُحِبُّ أَنْ يُرْفَعَ عَمَلِي وَأَنَا صَائِمٌ)،[7] (ئەوە مانگێكە كە خەڵكى لەنێوان رەجەب و رەمەزاندا لێى بێئاگا دەبن، مانگێكە كە تيايدا كردەوەكان بەرز دەكرێنەوە بۆ لاى پەروەردگارى جيهانيان، منيش حەز دەكەم كاتێك كردەوەكانم بەرز دەكرێنەوە، بەڕۆژوو بم).

خۆشەويستمان جارى واهەبوو هەموو مانگى شەعبان بەڕۆژوو دەبوو، جاريش هەبوو زۆربەى بەڕۆژوو دەبوو و چەند رۆژێكى لێنەدەگرت.[8]

پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) هێندە گۆڕانكاريى لە شێوازى رۆژوەكەشيدا دەكرد كە زۆرجار هاوەڵان پێيان وابوو لە ماوەيەكى دياريكراودا پێغەمبەر (صلى الله عليه وسلم) رۆژووى نەگرتووە، هەندێكيش پێيان وابوو لەو ماوە دياريكراوەدا بەردەوام بەڕۆژوو بووە، وەك لە گێڕانەوەكەى ئەنەسدا هاتووە كە دەڵێت: جار هەبوو پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليه وسلم) لە مانگێكدا هێندە بەڕۆژوو نەدەبوو، واماندەزانيى هيچ رۆژێكى لێ نەگرتووە، هەندێ جاريش لە مانگەكەدا هێندە بەڕۆژوو دەبوو كە واماندەزانى يەك رۆژ نەبووە بەڕۆژوو نەبووبێت.[9]