بێباوەڕان كاتێك تۆمەتى ئەفسانەى پێشینان دەدەنە پاڵ قورئان و پەیامەكەى پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم)، بە روونى ناوی سەرچاوەیەك نابەن و بە هەموویان دەڵێن ئەفسانە، بەلآم قورئانى پیرۆز كاتێك باس لەو سەرچاوانە دەكات، سەرچاوەكەیان دەگێڕێتەوە بۆ لاى خوا و ناوى یەك یەكی سەرچاوەكانیش دێنێت و بە ڕێزەوە ناویان دەبات، بەڵكو بەشێك لە بیروباوەڕی موسڵمان ئەوەیە بڕواى بە هەموو كتێبەكانى پێشوو هەبێت كە خواى گەورە دایبەزاندووە بۆ سەر پێغەمبەران، خواى گەورە دەفەرموێت (آَمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آَمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ) (البقرة: ٢٨٥) (ئەم پەیامبەرەو، ئەو ئیماندارانەى لەگەڵیا باوەڕیان هێناوەو لێیان روونە كە ئەو بەرنامەیە لە لاى پەروەردگاریانەوە هاتۆتە خوارآ راستەو دروست وهەمووشیان بڕوایان هێناوە بە تاك وتەنیایى خواو، فریشتەكانى،  كتێبەكانیى،  پەیامبەرەكانى دەشڵێن: ئێمە هیچ  فەرقء جیاوازیەك لەنێوان پێغەمبەرانى خوادا ناكەین ، بڕوامان هەیە كە هەموو خوا ناردوونى، وەهەریەكەشیان بە بەرنامەى خۆیەوە هاتووە، و ئەڵێن: وتەى خوامان بیست و گوێرایەڵى فەرموودەكانى خواین، ساتۆش ئەى پەروەردگارمان! "هەرچى بفەرمووى ئامادەین" داواى لێ بوردنت لێ دەكەین، دەسا تۆیش لێمان خۆش ببە ئەى پەروەردگارمان! چاكیش دەزانین كە سەرەنجام گەڕانەوەشمان تەنها بۆ لاى تۆیە).

هەروەها باسی كرۆك و ناوەڕۆكی پەیامى ناو ئەو سەرچاوانە دەكات، خاڵی هاوبەشی هەموویان بریتیە لە یەكخواپەرستی و بڕوابوون بە فریشتەكان و پێغەمبەران و رۆژی دوایی و پەرستشی خوا و پەیوەندی نێوان خودا و بەندەو  نێوان خودی بەندەكان و چەند خاڵێكی تر، ئەگەرچی لە هەندێ تەشریعاتدا بە پێی سەردەم و شوێن و بارودۆخەكە جیاوازیەكی كەمیان هەبووبێت (وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آَتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ ) (المائدة: ٤٨) (ئەم كتێبەى (قورئان)یشمان، هاوڕێ لەگەڵ هەموو ڕاستییەكدا ناردە خوارىَ بۆت، تەسدیقى ئەو كتێبانەش دەكات بەرلەخۆى هاتوون و چاودێرو پارێزەرو شایەتیشە بۆیان، ئەمیندارى هەموو كتێبەكانى بەر لەخۆیەتى، ئەم هەر شتێكى بەراست، یان ناراست دانا، هەر ئەوەیە، دەسا تۆش لەنێوان گشت خەڵكاندا، تەنانەتى جوولەكەو گاورەكانیش هەر بەپێى ئەوبەرنامەیە كاربكەو بڕیاربدە،  خوا ناردوویە ولەو هەق و راستییە لەخواوە بۆت هاتووە لامەدەء، مەكەوە شوێنى هەواو ئارەزوویان، بۆ هەریەكێ لەئێوەش ئەى موسڵمانان و ئەهلى كیتاب! یاساو بەرنامەیەكمان دانا، خۆئەگەر خوا ویستبای هەمووتانى دەكردە یەك گەل و یەك و ئوممەت و، هەرلەسەرەتاوە یەك بەرنامەشى بۆ دادەنان، بەلآم بەوشتانە پێمانداون ویستى تاقیتان بكاتەوە، كەوابوو گشتتان پێشبڕكێ بكەن، بۆئەنجامدانى هەموو كارێكى چاكەوخێر، دڵنیاشبن هەموو هەر بۆلاى خوا دەگەڕێنەوە، ئەوساش زۆر بەوردى لەوشتانە ئاگادارتان دەكا، ناكۆكى و كێشەتان بوو)

نموونەی چەند پەڕاوێ كە لە قورئانى پیرۆزدا باسء ناویان هاتووە:

(وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ) (الأنبياء: ١٠٥) (بێگومان ئێمە لەكتێبى (زەبوور)دا كە بەندە ساڵحەكانم دەسەلآت و حكومەتى ئەم زەوییە بەدەست دەگرن)

(وَقَالُوا لَوْلَا يَأْتِينَا بِآَيَةٍ مِنْ رَبِّهِ أَوَلَمْ تَأْتِهِمْ بَيِّنَةُ مَا فِي الصُّحُفِ الْأُولَى) (طه: ١٣٣) (بىَ باوەڕانى مەككەش گوتیان: بۆچى موحەممەد لەلایەن پەروەردگاریەوە ئایەت و بەڵگەیەكمان بۆ ناهێنىَ لەسەر پەیامبەرێتى خۆى، ئایا ئەوان بەڵگەى ئاشكرایان بۆ نەهات، كەلە پەڕاوە پێشووەكاندا هەبوو و بڕواشیان نەهێنا)

 (وَلْيَحْكُمْ أَهْلُ الْإِنْجِيلِ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِيهِ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ) (المائدة: ٤٧) (وە شوێنكەوتووانى (ئینجیل)یش، دەبىَ هەربەپێى ئەو رێنماییانە خوا تێیدا دایبەزاندوون بڕیار بدەن و ئەوكەسانەش بەوبەرنامە -خوا ناردوویەتى- بڕیارو حوكم نەدەن، دیارە یاخیى و ناپاك و لەسنوور دەرچوون)

(يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ) (آل عمران: ٦٥) (ئەی خاوەن نامەكان! ئێوە بۆچى لەبارەى ئیبراهیمەوە بەناهەق  دەدوێن و، هەریەكەتان وا قسە دەكەن كە ئیبراهیم لەسەر دینی ئەوبىَ؟! خۆ دەشزانن كە تەورات و ئینجیل زۆر لەپاش ئیبراهیمەوە نێردراون دەسا بۆچی لەوقسانەى دەیانكەن تێنافكرێن )

(كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِبَنِي إِسْرَائِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِيلُ عَلَى نَفْسِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ) (آل عمران: ٩٣) (هەموو خۆراك و خواردەمەنییەكى پاكء حەلآلأ، بۆنەوەكانى (یەعقووب) حەلآڵ و رەوابو، ئەوە نەبێت كەیەعقووب پێش هاتنى تەورات، بۆخۆى پارێزى لێكردوو، بۆخۆى قەدەغەى كرد، ئەى پێغەمبەر  بەجوولەكە بڵێ: ئەگەر   ئێوە راست ئەكەن ئەڵێن هیچ شتێك بەبۆنەى ستەمى ئێمەوە یاساغ نەكراوە)

قورئانى پیرۆز كاتێك ئاماژە بە هەندێ زانیاری و رێنمایی دەدات و هەمان ئەو زانیاریانەش لە كتێبە ئاسمانیەكانى پێشوودا هاتون، ئاماژە بە سەرچاوەى پێشوو دەدات، (وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ) (الشعراء: ١٩٦)، هەروەها (بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (16) وَالْآَخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى (17) إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى (18) صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى) (الأعلى: ١٦ - ١٩) (لە جیاتى ئەوەى ژیانى دوا رۆژ هەڵبژێن، كەچى ژیانى ئەم دونیایە هەڵئەبژێرن، لە كاتێكا كە ژیانى ئەولا زۆر چاكترو بە دەوامترە، بەڕاستیى ئەمەى باسكراوە لەم سورەتەدا لە نامە ئاسمانییە پێشووەكانیشدا هەیە، لە نامەكانى ئیبراهیم و موسا)

(أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى (36) وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى (37) أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى (38) وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى (39) وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى (40) ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى (41) وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنْتَهَى (42) وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى (43) وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا (44) وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى (45) مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى (46) وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى (47) وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَأَقْنَى (48) وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى) (النجم: ٣٦ - ٤٩) (ئایا هەواڵى پێنەدراوە بەوەى لە سفرەكانى موسا و صوحوفى (ئیبراهیم)ى وەفاداردا هاتووە كە هیچ كەسێك گوناهی یەكێكى تر هەڵناگرێ، بۆ هیچ ئادەمیزادێك نییە، پاداشتى كردەوەى خۆى نەبێ، وە بێگومان هەوڵ و كارەكەى لە دواییدا لە ترازووەكەیدا دەبینرێت، پاشان پاداشت دەدرێتەوە بە تەواوترینى پاداشتوە بەڕاستى سەرەنجامى هەموو ئیش و كارێ هەر بۆلاى پەروەردگارت ئەگەڕێتەوە، وە بەڕاستیى هەر خوایە مرۆڤ دەكاتە پێكەنین و گریان، وە هەر ئەوە ئەمرێنێ و ئەژێنێ، بەڕاستى هەر ئەو زاتەیە كە جوتى نێرو مێى دروستكرد، لە ئاوێكى كەم كاتێ كە لە پشتى پیاوو لە سینەى ئافرەتەوە هەڵدەقوڵێ و دەڕژێتە ناو منداڵدانەوە، بێگومان دروست كردنەوەكەى تر -دواى مردن- لەسەر خوایە، هەر ئەو زاتە كار بەجێیە، هەندێ لە بەندەكانى دەوڵەمەند دەكاو، هەندێكیش هەژار، وە هەر ئەوە پەروەردگارى ئەستێرەى شیعرا) واتە هەموو ئەم زانیاریانە لەو كتێبانەى پێشوودا باسكراون.

هەروەها ئاماژە بە هەندێ پەرستش دەدات كە لە ئایینەكانى دیكەشدا هەبوون و لە كتێبەكانیشیاندا تۆمار كراون، وەك رۆژووگرتن (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ) (البقرة: ١٨٣) (ئەى ئەوانەى باوەڕتان هێناوە! بزانن رۆژووى مانگى رەمەزانتان لەسەر نووسراوەو فەرز كراوەتە سەرتان هەر وەكو لەسەر ئەوانەى لە پێشتانەوە بوون بڕیاردراو نووسرا، بەڵكو بە تەقوا بن).

لە فەرموودەكانى پێغەمبەریشدا (صلى الله علیە وسلم) ئاماژە بە كتێبەكانى پێشوو كراوەو سەرچاوەكەشیان دراوەتەوە پاڵ خواى گەورە، وەك لە فەرموودەیەكدا هاتووە ئەبووزەری غیفاری پرسیار لە پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) دەكات و دەڵێت ئەی پێغەمبەری خوا (صلى الله علیە وسلم) خواى گەورە چەند كتێبی دابەزاندووە؟ ئەویش دەفەرموێت (سەد كتێب و چوار كتێب).[1]

هەروەها ئاماژە بە هەندێ رێنمایی ناو پەیامەكانى پێشوو دراوەو پێغەمبەریش (صلى الله علیە وسلم) ئاماژەی بەوە داوە ئەم زانیاری و رێنماییە وەرگیراوی پەیامەكانى پێشووە، بۆ نموونە پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) دەفەرموێت (إن مما أدرك الناس من كلام النبوة الأولى إذا لم تستح فافعل ما شئت).[2]

واتە پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) هەم ئاماژەی بەوە داوە كە ئەم پەیامە لە فەرمایشتی پێغەمبەرانی پێشووەو بۆ خەڵك ماوەتەوە، ئەگەرنا دەكرا ئاماژە نەدا بە سەرچاوەكەو تەنها پەیامەكە بگەیەنێت، بەلآم وتەى خۆی دەباتەوە پاڵ وتەی پێغەمبەرانی پێشوو، هەم پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) دانى پێدا دەنێت كە قسەیەكی حەقە و پێشكەش بە ئوممەتەكەی خۆی دەكات، هەم ئەوەش بۆ هەموان روون دەكاتەوە كە ئەگەر كەسێك شەرمی نەما هەر شتێكی لە دەست دێ و لێی چاوەڕوان دەكرێ ئەوەی نابێت بیكات یان بیڵێت، ئەم لێی نەوەستێ و بیكات و بیڵێت، بەلآم كەسێك شەرم و حەیای هەبوو، خۆی لە زۆر هەڵەو پەڵە دەپارێزێ، كوردەواری خۆیشمان ئەگەر تووشی نەنگی و هەڵەیەك بێت، خێرا ترسی حەیاكەیەتی و ئەڵێت ئەم حەیایە لە كوێ بهێنمەوە، چونكە دەزانێت فەوتانى حەیا خراپەی زیاتری بەدوادا دێت.

پاراستنی ئەم زانیاریانە و ئاماژە دان بە سەرچاوەكانیان، نیشانەى راستگۆی پەیامى ئیسلامء پێغەمبەرەكەیەتی، ئەگەرنا خۆ زۆرێك لەو سەرچاوانە وەك (صوحوف، زەبوور) نەمابوون و كەس ئەو كتێبانەى لەبەردەستدا نەبوو، ئەكرا هەمان ئەم زانیاریانە بە ناوى ئیسلامەوە بلآوبكرێنەوە بێ ئەوەی ئاماژە بدرێ بە سەرچاوەكەیان، بەلآم خواى گەورە موسڵمانان فێر دەكات سەرچاوەى زانیاریەكان پشتگوێ نەخەن و ئاماژەیان پێ بدەن با تەنانەت ئەگەر جگە لەوان كەسی تریش بەو سەرچاوانەى نەزانیبێت یان بەردەستیان نەكەوێت، وەك چۆن ئەمڕۆ كەسێك توێژینەوەیەكی زانستی دەنووسێت، كاتێك لە كتێبێكی دیكەوە زانیاریەك وەردەگرێت، لە پەراوێزدا ئاماژە بە سەرچاوەكە دەكات، لەو سەردەمەشدا جگە لە پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) كە خواى گەورە رێنمایی پێ دابوو، كەسی تر ئاگادار نەبوو بە زانیاریەكانى ناو زەبوور، كەچی لە قورئاندا كاتێك زانیاریەكی ناو زەبوور باسكراوە، ئاماژەشی پێ دراوە، چونكە ئەركی موسڵمانە وەك چۆن بڕواى هەیە بە قورئان، ئاواش بڕواى هەبێت بە زەبوور و صوحوف و تەورات و ئینجیل، بەلآم ئەو نوسخەی كە وەك خۆی ماوەتەوە نەوەك ئەوەی دەستكاری كراوە، بۆ نموونە هەندێ لەو زانیاریانەى سەبارەت بە پێغەمبەر داوود لە قورئاندا تۆمار كراون (اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ (17) إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ (18) وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ) (ص: ١٧ - ١٩) (خۆڕاگربە ئەى موحەممەد! لە بەرامبەر ئەوەوە ئەوان دەیڵێن، دەسا فەرموو (داوود) پێغەمبەر وەبیر بێنە، كە لە ئایینداریى و لە خواپەرستیى و دەسەلآتدا عەبدێكى خاوەن هێزى ئێمە بوو، بێگومان لە هەموو كارێكدا هەمیشە ئەو، گەڕاوەو تەوبەكاربوو بۆلاى خوا، بەڕاستیى ئێمە كێوەكانیشمان لە گەڵیدا رامكردبوو كە هەموو ئێواران و بەیانیان تەسبیحاتیان دەكرد، هەروا مەل و پەلەوەرەكانیش كۆمەڵ دەبوون و بە فەرمانى خوا لەگەڵ داوود دا تەسبیحاتیان دەكرد، هەمووشیان (كێوان و پەلەورەكان) ملكەچى فەرمانى ئەو دەبوون).

هەروەها لە فەرموودەی پێغەمبەردا (صلى الله علیە وسلم) هاتووە (خفف على داود عليه السلام القرآن، فكان يأمر بدوابه فتسرج، فيقرأ القرآن قبل أن تسرج دوابه)[3] (خوێندنی زەبوور وا سووك و ئاسان و خۆش كرابوو بۆ داود، گەلێ جار فەرمانى دەكرد ولآخەكەی بۆ زین بكرێ و خۆی لەو ماوە كەمەدا تەیی زەمانی بۆ دەكرا لە خوێندنی زەبوور دەبۆوە كەچی هێشتا مەیتەرەكە لە زینكردنی ولآخەكە نەبووبوویەوە) لە ریوایەتێكی تردا دەفەرموێت (خفف على داود القراءة ، فكان يأمر بدابته أن تسرج ، فيفرغ من قراءة الزبور قبل أن تسرج دابته)،[4] واتە پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) دەستەواژەی قورئانى بۆ زەبوور بەكارهێناوە، وەك ئەوەی بفەرموێت سەرچاوەكەیان یەكەو هەردووكیان فەرمایشتی پەروەردگارن.

هەروەها لە كتێبەكانى پێشووشدا ئاماژە دراوە بە پێغەمبەری ئیسلام و پەیام و كتێبەكەى، وەك چۆن قورئان ئاماژەی داوە بەو كتێب و پەیامانەى پێشوو، خواى گەورە دەفەرموێت (وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُبِين) (الصف: ٦) (سوێند بێ بەخوا لەسەر گوزەشتەكەى ئیبراهیم و هۆزە دابڕاوەكەیدا سەر مەشقێكى چاك و جوان هەیە بۆتان، ئەم سەر مەشقییەش بۆ كەسێكە هیواو ئومێدى بە خزمەتگەیشتنى خواو، هاتنى رۆژى دوایی ببێ و هەركەسێك پشت هەڵبكا لە بڕواهێنان و بە تەماى رۆژى دوایى نەبێت، جا بێگومان خوا بێ نیازو و سوپاسكراوە لە هەموولایەكەوە).

قورئان لەچاو كتێبەكانى پێشوودا، وەك قۆناغی خوێندن وایە، كەسێك لە سەرەتاییدا لە هەندێ كتێبدا وانە دەخوێنێ، هەمان ئەو زانیاریانە بە زیاترەوە لە قۆناغی ناوەندیدا دەخوێنێ، لە قۆناغی زانكۆدا زانیاری زیاتر دەخاتە سەر ئەو زانیاریانە، كۆتا قۆناغ هەموو ئەو زانیاریانەی لایە و زۆرترین زانیاری تریش وەردەگرێت، هەمان ئەو زانیاریانەى كتێبەكانى پێشوو لە قورئاندا هەن، ئینجا كۆتا پەیامى خوا لە قورئاندا دانراوە بۆ مرۆڤایەتی.

ئەگەر كەسێك زانیاریەكى گرنگ بنێرێ بۆ كەسێكی تر، كاتێك نێردراوەكە دەچێت بۆ لاى، داواى لێ دەكات ئیشارەتێ ئاماژە پێ بدات هەتا دڵنیا ببێتەوە كە لەلاى ئەو كەسەوە هاتووە، ئەویش شتێك دەڵێت كە هەم كەسی یەكەم دەیزانێت و هەم ئەو كەسەش دەیزانێت كە پەیامەكەى بۆ هاتووە، بەوە دڵنیا دەبنەوە، پێغەمبەرانی پێشوویش پەیامێكیان بۆ هاتووە، دواى چەندین سەدە هەمان ئەم پەیامە بۆ پێغەمبەری خوایش هاتووە، خێرا پێغەمبەری خوا (صلى الله علیە وسلم) دەزانێت ئەمە وایە، چونكە سەرچاوەكەى هەردووكیان لاى خواى گەورەوەیە، ئەمە دڵنیاییەكی گەورەیە بۆ خەڵكی هەتا بزانن ئیسلام تەواوكەری پەیامەكانى پێشووەو لەلایەن پەروەردگارەوە نێردراوە.

بۆ نموونە خواى گەورە لە قورئاندا دەفەرموێت (وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ) (الأنبياء: ١٠٥) پێغەمبەر (صلى الله علیە وسلم) ئەو كتێبەى لەبەردەستدا نەبووە هەتا بگەڕێت و ئەم زانیاریە بدۆزێتەوە، بەڵام هەمان ئەم زانیاریە بە جوانى باسكراوە

(والذين ينتظرون الرب هم يرثون الارض)[5]

(الصديقون يرثون الارض ويسكنونها الى الابد)[6]

(طوبى للودعاء لانهم يرثون الارض)[7]