نامش عَمر بن عاص بن وائل سهمی است، یکی از اصحاب نامدار و سرداران مشهور در تاریخ اسلام است.
عَمر در قریش جایگاه نامدار و معروفی داشت، اما از توانایی که داشت بر علیه مسلمانان استفاده می کرد تا زمانی که مسلمان شد.
در دوران جاهلیت هم، برای برگرداندن مسلمانان از حبشه و فشار جدی به آنها در حبشه تلاش زیادی کرد ، زیرا دوست نجاشی بود ، اما تلاشش بی نتیجه شد.
عَمر در جنگ اُحد در سپاه کفار شرکت کرد و همسرش را هم همراه خود برده بود.
در جنگ خندق هم دوباره شرکت کرد.
بعد از جنگ خندق، عَمر بن عاص بخاطراینکه نمی خواست زیر سلطه مسلمانان باشد و مسلمانان بر او حکومت کنند به حبشه هجرت کرد، اما در آنجا پادشاه حبشه او را به اسلام دعوت کرد، او نیز قانع شد و به مدینه بازگشت ، بعدا خدمت رسول الله (ﷺ) رفت و ایمان آورد.
ایمان آوردن عَمر بن عاص مصادف بود با ایمان آوردن خالد بن ولید و عثمان بن طلحه، پیامبر(ﷺ) نیز بخاطر مسلمان شدنشان خیلی خوشحال شد.
بعد از مسلمان شدنش، پیامبر(ﷺ) فرماندهی چندین سپاه بدون حضور خودش را به عَمر بن عاص واگذار کرد و او نیز از همه جنگ ها پیروز بازمی گشت.
در دوران خلافت ابوبکر صدیق نیز در فتوحات شام شرکت داشت و نقش مهمی را ایفا کرد.
در دوران خلافت عمر بن خطاب هم، عَمر بن عاص در جنگ أجنادین سپاه مسلمانان را فرماندهی می کرد و توانست سپاه رومیان را به کلی شکست بدهد.
بعد از آن عَمر از عُمر بن خطاب خواست که سپاهی را بعنوان پشتیبان برایش بفرستد تا به فتوحاتش ادامه بدهد.
بعد از فتح شام، عمربن خطاب، عَمر بن عاص را جهت فتح مصر به آنجا فرستاد، عَمر نیز مصر را با موفقیت فتح کرد و بعنوان والی مصر در آنجا حکومت کرد تا دوران خلافت عثمان بن عفان همچنان حاکم مصر بود و سرزمین های بیشتری را فتح کرد.
عَمر بن عاص در زمان خلافت عثمان بن عفان دلسوز خلیفه بود، خلیفه نیز در مسائل با وی مشورت می کرد و نظر او را قبول می کرد.
در سال بیست وپنج هجری خلیفه عثمان بن عفان، عَمر بن عاص را از حاکمیت مصر برکنار کرد و عبدالله بن سعد را در جایگاهش قرار داد.
بعد از شهید شدن عثمان بن عفان، عَمر همراه معاویه به منظور انتقام گرفتن از قاتلین عثمان به علی بن ابوطالب بیعت نداد.
بعد ازجنگ صفین، که تصمیم گرفته شد دو نفر بعنوان داور مسلمانان انتخاب شوند ، عَمر بن عاص از طرف گروه معاویه و ابوموسی اشعری، بعنوان نماینده گروه علی بن ابوطالب انتخاب شدند، اما سخنان بیهوده و نادرست زیادی درباره این دو صحابی درانجام وظیفه ایی که بر عهده داشته اند گفته شده است.
سه نفر از خوارج نقشه کشیدند برای کشتن علی و معاویه و عَمر ، سرانجام علی را شهید کردند، اما نتوانستند نقشه خود را برای دونفر دیگر عملی کنند.
سرانجام عَمر بن عاص در سال چهل و سه هجری وفات نمود.