نامش زُبیر بن عوام بن خویلد و کنیه اش ابوعبدالله و پسرعمه پیامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) و به حواری پیامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) شناخته شده است، یکی از کسانی است که شهادت بهشتی بودن برایش داده اند وجزء عشره مبشره است.

زبیر بچه بود که پدرش فوت کرد ، گاهی اوقات مادرش صفیه او را  کتک می زد، عمویش هم می گفت آنقدر تند کتکش نزن، انگار دشمنت را می زنی و از او متنفری، صفیه هم می گفت از  روی تنفر او را کتک نمی زنم، بلکه میخواهم تنبیهش کنم و طوری کتکش می زنم که تحمل کند و به شخصی صاحب شأن و شخصیت تبدیل شود.

زُبیر تقریبا درحدود سن10 سالگی ، توسط ابوبکر صدیق مسلمان شد، چهارمین یا پنجمین شخص بود که مسلمان شد.

زبیر در راه اسلام رنج و سختی زیادی را تحمل کرد ، عمویش خیلی او را اذیت می کرد، او را بر روی حسیری دراز می کرد و بعدا دود(زغال) را بر سرش می ریخت.

زبیر اولین کسی بود که در راه خدا شمشیر برداشت.

 زبیر در هردو هجرت حبشه شرکت کرد ، اما خیلی در آنجا نماند و برگشت ، بعدا به مدینه هجرت کرد.

زبیر در غزوه بدر و بقیه غزوه های دیگر هم شرکت کرد، در روز بدر ملائکه به شکل زبیر نازل شدند و عمامه ای زرد رنگ را روی سرشان بسته بودند.

در جنگ خندق ، پیامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود( چه کسی از دشمن برایمان خبر می آورد؟)،  زبیر جواب داد من، پیامبر خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) سه مرتبه این سؤال را تکرار کرد ، زبیر همچنان جواب می داد من ، پس پیامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمودند( هر پیامبری حواری داشته، حواری من هم زبیر است).

بعد از وفات پیامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) هم، زبیر در جنگها شرکت کرد، بطور مثال در جنگ یرموک شرکت داشت.

عمر بن خطاب پس از آنکه در مسجد زخمی شد، شش نفر را انتخاب کرد تا در میان خود شخصی را جهت خلافت برگزینند ، یکی از آن شش نفر زبیر بن عوام بود.

در زمان خلافت علی بن ابوطالب هم، زبیر بن عوام همراه اُم المؤمنین عایشه و طلحه بن زبیر، سعی کردند انتقام خون عثمان بن عفان را بگیرند ، اما تلاششان به بیراهه رفت و فتنه ای بزرگ بر پا شد و بخاطرش جنگ جمل روی داد و زبیر و طلحه در آن جنگ شهید شدند.

شهید شدن زبیر بن عوام در جمادی الاول سال 36 هجری بود ، کسی که او را به شهادت رساند اسمش عَمر بن جرموز بود و در مکانی بنام وادی سباع با نامردی  زبیر را شهید کرد.