باید معتقد باشیم چیزهایی که بر ما حرام شدهاند، حتماً برای ما ضرر دارند و چیزهای حلال حتماً مفید هستند. همچنین خوراکیهای مورد علاقهی پیامبر خدا ﷺ نیز حتماً فایدهی بسیار دارند. عسل یکی از خوردنیهایی است که پیامبر خدا ﷺ به آن اهمیت فراوان دادهاند. امروزه ماهیانه و حتی هفتگی روی عسل تحقیق میکنند و هر بار از یک جنبه در مورد آن به تحقیق میپردازند و هر روز بیشتر از پیش به اهمیت عسل پی میبرند.
آن گاه که یکی از خوراکیهای پیامبر خدا ﷺ مورد بحث قرار میگیرد، بلافاصله ببینید آیا آن خوراکی در سفره و سبد غذایی شما نیز وجود دارد؟ اصحاب پیامبر خدا ﷺ چنین بودهاند و سعی کردهاند بدانند پیامبر خدا ﷺ چه میخورند و به کدام خوراک علاقمند هستند تا آنها نیز به آن خوراکی اهمیت بدهند. دهها نمونه از این رفتار در کتابهای حدیث و سیره ذکر شده است. برای مثال عسل یکی از خوراکیهای همیشگی پیامبر خدا ﷺ بوده است و چه بسا آن حضرت نتوانسته باشد در خلال یک روز یا یک هفته و حتی یک ماه ، عسل بخورند اما در طول حیات مبارکشان همواره عسل مصرف کردهاند. خدای متعال در قرآن کریم به عسل اشاره میکند و میفرماید: «وَأَوۡحَىٰ رَبُّكَ إِلَى ٱلنَّحۡلِ أَنِ ٱتَّخِذِي مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُيُوتٗا وَمِنَ ٱلشَّجَرِ وَمِمَّا يَعۡرِشُونَ. ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ فَٱسۡلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلٗاۚ يَخۡرُجُ مِنۢ بُطُونِهَا شَرَابٞ مُّخۡتَلِفٌ أَلۡوَٰنُهُۥ فِيهِ شِفَآءٞ لِّلنَّاسِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ[1]: و پروردگارت به زنبور عسل وحی کرد که در کوه ها و درختان و داربستها برای خود خانه اختیار کُن. آن گاه از تمام ثمرات بخور و متواضعانه راههای پروردگارت را طی کُن؛ از شکم زنبور عسل یک نوع آشامیدنی با رنگهای مختلف خارج میشود که مایهی شفای مردمان است؛ بیگمان نشانهای در این آفریده برای اندیشمندان وجود دارد». معمولاً هر آن چه از شکم موجودات زنده خارج شود، پلید و مدفوع تلقی میگردد اما از بدن زنبور عسل برخلاف سایر جانداران، عسل قابل خوردن خارج میگردد و خدای متعال تصریح میفرماید که عسل «مایهی شفای انسانها» است و - همان گونه که در آیه آمده است - زنبور عسل از تمام ثمرات میخورد و شیرهی تمام ثمرات را در عسل خود گِرد میآورد.
اُمّالمؤمنین «عایشه» روایت میکند و میفرماید: پیامبر خدا ﷺ به حلوا و عسل علاقه داشتند.[2] در گذشته حلوا را - چنان که قبلاً گفتیم - از شیر و خرما درست میکردند که دو خوراکی بسیار مفید و انرژیزا هستند. پیامبر خدا ﷺ عسل را در زمانهای مختلف مصرف میکردند. گاهی پس از نماز عصر که به منزل یکی از همسرانشان میرفتند و اگر در نزد او عسل یافت میشد، میخوردند. برای مثال همسرشان «حفصه» معمولاً مقداری عسل را داخل یک ظرف آب میریختند و خوب به هم میزدند و به صورت شربت در میآوردند و پیامبر خدا ﷺ از آن مینوشیدند.[3]
وقتی یک قاشق عسل را داخل یک لیوان آب مخلوط کنید، تمام مولکولهای آب با مولکولهای عسل ترکیب میشوند و خصوصیات عسل را به خود میگیرند و درست مثل این خواهد بود که شما یک لیوان عسل خورده باشید. این شربت عسل، معده را هم ناراحت نمیکند. ضمناً مشکل گرانی قیمت عسل نیز با این روش حل میشود. عدهای میگویند: میدانیم عسل، مهم و مفید است اما قیمت آن بالا است و ما قادر به تهیهاش نیستیم. با این روش، هر قاشق عسل میتواند جای یک لیوان عسل را بگیرد و لذا میتوان با خرید یک کیلوگرم عسل از مزایای پنج کیلوگرم عسل بهرهمند شد.
اگر صبح یک لیوان و عصر یک لیوان شربت عسل بخورید، نیاز بدنتان را تأمین میکند و انرژی لازم را به شما میدهد. به عبارت دیگر دو لیوان شربت عسل میتواند انرژی لازم برای یک شبانه روز یک فرد عادی را تأمین کند مشروط به این که زمان و روش تناول آن، صحیح باشد. از این طریق ویتامین و نمک و آب مورد نیاز بدن و ATP (Adenosine triphophate)[4] مورد نیاز عضلات نیز تأمین میگردد.
امروزه شربتهای متعدد جز شربت عسل مصرف میشود و ما به انواع خوراکیها و معجونها و حتی به نوشابههای گازداری عادت کردهایم که ضرر آنها از دیدگاه پزشکی به قدری آشکار و تردیدناپذیر است که هیچ کس نمیتواند مُنکِر آن باشد. این در حالی است که چندان به شربت عسل رغبت نداریم؛ شربتی که در کوتاهترین زمان، بیشترین انرژی را میدهد.
در عسل، قند وجود دارد که مورد نیاز بدن میباشد و اتفاقاً تمام انواع قندها شامل «فروکتوز» (Fructose)، «گلوکز» (Glucose)، «مالتوز» (Maltose) و «ساکاروز» (Sucrose) را دارد و از این رو عسل، بسیار شیرین است. عسل همچنین حاوی فسفر، آهن، نیاسین، ویتامین C، آمینو اسید، B کمپلکس، ویتامین D، ویتامین E و مادهی آنتی اکسیدان نیز هست که ضد چربی و سرطان میباشد. عسل در درمان التهاب دهان نیز استعمال میگردد چون ضد باکتری است و آنزیم «گلوکونیک اسید» دارد که باکتریها را از بین میبرد. عسل، نمک و چند مادهی دیگر هم دارد که هنوز برای بشر ناشناختهاند و ما اهمیت و فواید آنها را نمیدانیم . عسل به جهت ناشناخته بودن پارهای از ترکیبات آن، دارای خاصیت ماندگاری است و فاسد نمیشود. در قبر فرعونهای مصر عسل یافتهاند که هنوز هم فاسد نشده است و ما نمیدانیم چه مادهی نگاهدارندهای در عسل وجود دارد که مانع از فاسد شدن آن میگردد.
[2] . صحیح بخاری 5431، صحیح مسلم 1474.
[4] . نوکلئویدی است که در سلولها به عنوان بستهی انرژی به کار میرود. (مترجم)